Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii

Już 13 marca o godz. 18.00 w restauracji "Figaro" odbędzie się kolejne spotkanie Akademii Edukacji Ekologicznej. Tym razem motywem przewodnim Akademii będzie ochrona przyrody. Wykład pt. "Formy ochrony przyrody Górnego Śląska" wygłosi dr Marcin Howaniec. Jak zwykle na spotkaniu AEE zostaną ogłoszone wyniki rywalizacji placówek oświatowych o tytuł lidera segregacji, tym razem miesiąca lutego, oraz wręczone zostaną dyplomy i nagrody dla najaktywniejszych uczestników zbiórki. Po części oficjalnej będzie można posłuchać dobrej muzyki w wykonaniu Zbyszka Rychlika. Zaproszenie do ściągnięcia tutaj. Do zobaczenia na Akademii Edukacji Ekologicznej.

Górny Śląsk kojarzy nam się najczęściej z silnie zurbanizowanym, uprzemysłowionym regionem, o bardzo wysokim stopniu zanieczyszczenia środowiska, gdzie przyroda ugina się pod niezwykle silną presją człowieka. A jednak także i tutaj znajdujemy cenne przyrodniczo obszary, które warto chronić i otaczać opieką. Niektóre z nich mają znaczenie międzynarodowe. Przykładem mogą być Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie czy rezerwat Segiet. Przyroda Śląska zaskakuje swym bogactwem i zróżnicowaniem. Warto ten inny obraz najbardziej zurbanizowanego i uprzemysłowionego w kraju regionu upowszechniać i propagować. Na terenie śląska występują prawie wszystkie, z wyjątkiem parków narodowych i parków krajobrazowych formy ochrony przyrody. Mamy więc tutaj rezerwaty przyrody, obszary chronionego krajobrazu, zespoły przyrodniczo krajobrazowe, pomniki przyrody, użytki ekologiczne i stanowiska dokumentacyjne. Istnieje również ochrona gatunkowa oraz obiekty chronione w ramach programu Natura 2000 i ostoje CORINE.

Aby jednak zachować wielkie bogactwo przyrody śląskiej powinniśmy troszczyć się także i o inne przyrodniczo cenne obszary, nie objęte jak dotąd żadną prawną formą ochrony przyrody. I tutaj często pojawia się bardzo istotny problem. Na Śląsku, podobnie jak w innych regionach kraju, być może nawet z nieco większym natężeniem, odbywa się swego rodzaju walka – walka o przestrzeń. Wynika ona z funkcji, jakie pełni otaczające nas środowisko.
Z jednej strony jest ono niezbędne dla podtrzymania procesów życiowych w ekosystemach i również w odniesieniu do człowieka, a z drugiej jest miejscem prowadzenia szeroko rozumianej działalności gospodarczej oraz osiedleńczej. Środowisko jest źródłem pozyskiwania surowców oraz odbiornikiem odpadów. Co rusz zatem pojawiają się dylematy czy dany teren chronić, czy też przeznaczyć pod inwestycje. Jakie jest wyjście z tych trudnych czasami sytuacji? Potrzebny jest tutaj niewątpliwie dialog pomiędzy zwolennikami ochrony, inwestorami a władzami samorządowymi. Potrzebne jest również przeświadczenie, że przyroda jest wartością, jest naszym dziedzictwem kulturowym i narodowym, którym nie można szafować bez namysłu i bez poszanowania. Warto zaznaczyć, że spośród wymienionych wyżej form ochrony przyrody bardzo wiele ustanowić można na szczeblu lokalnym. Decyzję o utworzeniu takich obiektów jak: obszar chronionego krajobrazu, stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej, użytek ekologiczny, zespół przyrodniczo – krajobrazowy i pomnik przyrody podejmuje rada gminy w formie uchwały. Decyzja ta zapada oczywiście po rozpatrzeniu wniosku, w którym wnioskodawca (np. organizacja pozarządowa) wykaże, że dany obszar lub obiekt spełnia odpowiednie kryteria i zasługuje na objęcie ochroną. A zatem możliwości realizacji ochrony przyrody na szczeblu lokalnym są bardzo duże i w zasadzie nie wymagają większych nakładów finansowych. Coś, co będzie jednak na pewno potrzebne do takiego działania to poszanowanie przyrody, uznanie jej za wartość, dostrzeganie jej piękna. Ochrona przyrody (ochrona bioróżnorodności) jest jedną z ważniejszych składowych rozwoju zrównoważonego. Jeżeli więc chcemy realizować jego założenia i wprowadzać je w życie, winniśmy chronić otaczającą nas przyrodę i nie dopuszczać do jej dalszej degradacji.

 Marcin Howaniec