Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii

Najlepszym przyjacielem człowieka jest... las. Nie pies, a las. Oczywiście nasze czworonożne pupile dają często wiele radości, jednak las daje coś cenniejszego – życie. Brzmi to może nieco górnolotnie, jednak to najszczersza prawda. Dlaczego las jest tak wielce wartościowy ? O tym słów kilka.

Na początek może mała sonda: kiedy po raz ostatni byłeś/byłaś w lesie ? No właśnie... Rozwój cywilizacyjny, jakkolwiek dobry, doprowadził do tego, że las zaczęliśmy traktować w kategoriach weekendowo – wczasowych, jako miły dodatek do sobotnio – niedzielnej rekreacji czy urlopowego wypoczynku. Żyjąc w miastach, pokonując setki kilometrów dziennie, mając liczne dobrodziejstwa cywilizacji na wyciągnięcie ręki, umacniamy się w przekonaniu o naszym panowaniu nad światem. Czasem tylko, ze zdziwieniem i pytaniem „dlaczego?”, dowiadujemy się o katastrofalnych powodziach, huraganowych wiatrach czy błotnych lawinach, które to zabierają życie i dobytek ludzi. Dochodzimy wtedy do wniosku, że to jednak natura panuje nad nami. Jednakże samo myślenie kategoriami władczo – poddańczymi jest w tym przypadku już u podstaw błędne. Prawdą zaś jest, że jesteśmy cząstką przyrody, która rządzi się swoimi prawami, którym też i my podlegamy. Jedną z takich podstawowych prawidłowości przyrody jest sprzężenie zwrotne. Polega ono na tym, że gdy jeden ze składników przyrody w jakikolwiek sposób wpływa na inny składnik, wtedy ów drugi składnik daje odpowiedź na to działanie, w postaci określonego wpływu na składnik, który zadziałał pierwszy. Każda nasza działalność wpływa na przyrodę (gdyż jesteśmy jej częścią), a przyroda w odpowiedzi wpływa na nas. Działając negatywnie na środowisko możemy z wielkim prawdopodobieństwem spodziewać się również negatywnego wpływu przyrody na nas samych. Degradacja środowiska jest więc ciosem człowieka w człowieka. Dopóki nie uświadomimy sobie tego jak bardzo jesteśmy zależni od przyrody, tak długo nie zrozumiemy dlaczego i jak należy ją chronić.

Jaki związek z lasem mają powyższe refleksje ? Ano taki, że las jest naszym wielkim sprzymierzeńcem w walce o czyste środowisko i zdrowe życie. Kilka przykładów świadczących o tym, jak wielkim dobrem jest las: Wspominane powodzie – czy wiesz, że las działa jak gąbka, chłonąc wody opadowe i roztopowe, redukując tym samym nadmiar wód niesionych przez rzeki ? Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza na terenach górskich. Huraganowe wiatry – czy wiesz, że lasy, a nawet śródpolne zadrzewienia, mają zdolność do osłabiania siły wiatru ? Silne wiatry hulające w szczerym polu dosłownie wywiewają cząstki gleby, co jest istotnym powodem wyjaławiania terenów upraw roślin. Lawiny błota – czy wiesz, że korzenie drzew utrzymują całe połacie ziemi leżącej na górskich stokach ? Po obfitych opadach ziemia ta przesiąka wodą i tylko las może utrzymać wielkie masy błota na swoim miejscu. Czy las zapobiegłby tym katastrofom? Tego nie wiemy, jednak ich rozmiary byłby w wielu przypadkach znacznie mniejsze. Las oddziaływuje na nas pozytywnie, lecz gdy go niszczymy, trujemy, wycinamy, sami pozbywamy się jego dobroczynnego działania. Przykłady jego wpływu, również na tereny doń przyległe i te odleglejsze, można mnożyć w nieskończoność, warto jednak wspomnieć jeszcze o dwóch: las wytwarza specyficzny i zdrowy mikroklimat oraz w pewnym stopniu pochłania zanieczyszczenia gazowe i pyłowe emitowane przez człowieka. Kończąc, proszę uwierzyć, że zmiany klimatyczne na Ziemi są spowodowane nie tyle emisją gazów cieplarnianych do atmosfery, co wycinaniem wielkich kompleksów leśnych, głównie lasów deszczowych i borów tajgi.

W naszym mieście, na szczęście, wciąż mamy wiele zieleni. Poczynając od parku na Księżej Górze, lasku na Szkale czy wokół ciepłowni na Rojcy, poprzez gęsto obsadzone drzewami ulice i drogi, kończąc na ogródkach działkowych i naszych przydomowych ogródkach, należy stwierdzić, iż Radzionków zielonym miastem. Niestety jakość terenów zielonych pozostawia wiele do życzenia... O ile zieleń w mieście jest w miarę możliwości pielęgnowana, to obszary większych zadrzewień są pozostawione same sobie. Księżogórski park wciąż nie jest właściwie urządzony i utrzymywany w odpowiednim stanie, a mógłby być doskonałym miejscem wypoczynku i zarazem wizytówką naszego miasta. Każdy z nas jest w stanie podać więcej przykładów takich zaniedbań. Spacerując zaś przez wspomniane laski, czy choćby pola leżące odłogiem, nietrudno natknąć się na wszędobylskie odpady. Tym razem za problem odpowiedzialni jesteśmy sami, bo przecież to nie krasnoludki tworzą dzikie wysypiska śmieci, nawet te miniaturowe. Każdemu z nas zależy chyba na tym, by wokół nas było i zdrowo i estetycznie. Na tyle na ile możemy dbajmy o to nasze wspólne dobro jakim są lasy i inne tereny zielone. Nie jest to chyba aż tak trudne, wystarczy trochę chęci.

Czy las daje życie ? Na pewno jest jednym z elementów przyrody, bez którego życie w takiej formie, w jakiej istnieje dziś, nie byłoby możliwe. Nasze życie również. Wędrując przez leśne drogi i bezdroża, zatrzymajmy się na chwilę, by podumać nad tym, jak wielkim skarbem są lasy. Skarbem dla nas niezbędnym, bo natura bez nas poradzi sobie, lecz my bez niej zginiemy. Nie jesteśmy jej nieodzowną częścią...

Michał Gwóźdź