Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii

 

Zastępcze siedlisko znajduje się w nieczynnym wyrobisku wapienia, zlokalizowanym na Księżej Górze w Radzionkowie, gdzie panują korzystne dla muraw warunki środowiskowe. Wyrobisko to, eksploatowane jeszcze w połowie ubiegłego wieku, zajmuje powierzchnię około 2 ha i miejscami osiąga głębokość 14 m.  Obecnie trwają prace nad budowa niezbędnej infrastruktury – dotychczas zbudowano sieć dróg i ścieżek, usunięto część kolidujących z projektem drzew oraz rozpoczęto prace niwelacyjne. Następnie siedlisko zostanie zubożone poprzez nawiezienie piasku i żwiru, co ostatecznie ukształtuje właściwe dla muraw warunki glebowo-klimatyczne.

 

Zastępcze siedlisko ciepłolubnych muraw napiaskowych będzie służyło nie tylko ochronie przyrody, ale również wykorzystane będzie do prowadzenia edukacji przyrodniczej i ekologicznej. Właśnie zakończył się trwający od września ubiegłego roku cykl pięciu seminariów poświęconych problematyce muraw ciepłolubnych. Seminaria przeznaczone były w szczególności dla młodzieży szkolnej, ale udział w nich brali także przedstawiciele instytucji samorządowych, placówek naukowych i oświatowych oraz organizacji pozarządowych. Ich tematyka obejmowała m.in. „Florę i faunę ciepłolubnych muraw napiaskowych”, „Rośliny zielarskie we florze ciepłolubnych muraw napiaskowych”, czy „Zasady pobierania materiału roślinnego z terenów zagrożonych inwestycjami liniowymi oraz sposoby ich przenoszenia na siedliska zastępcze”. Cykl działań edukacyjnych 13 października 2010 r. zakończyła konferencja pn. „Zadania ogrodów botanicznych w ochronie różnorodności biologicznej na terenach siedlisk zastępczych”. Konferencja miała miejsce w Centrum Kultury „Karolinka” w Radzionkowie i zgromadziła wśród szerokiego audytorium grono dyrektorów polskich ogrodów botanicznych.

 

Edukacja ekologiczna bez zajęć w terenie byłaby jednak bardzo niekompletna, stąd księżogórski Ogród Botaniczny w mijającym roku był miejscem warsztatów ekologicznych, które dla młodzieży radzionkowskich szkół prowadzili pracownicy Śląskiego Ogrodu Botanicznego z Mikołowa. W przyszłym roku zajęcia te będą kontynuowane, a ich atrakcyjność na pewno wzrośnie, choćby poprzez stworzenie przyrodniczej ścieżki dydaktycznej po terenie zastępczego siedliska ciepłolubnych muraw napisakowych. Wzdłuż szlaku ustawionych zostanie kilkadziesiąt tablic informujących o poszczególnych gatunkach roślin żyjących w siedlisku zastępczym, co ułatwi samodzielne korzystanie ze ścieżki dydaktycznej.

 

Do wyrobiska trafi też stacja meteorologiczna, która będzie wykorzystywana w monitoringu klimatycznym siedliska zastępczego. Stacja ta rozszerzy potencjał badawczy tego miejsca, które będzie służyło naukowcom i studentom kierunków przyrodniczych.Utworzenie Ogrodu Botanicznego w Radzionkowie oraz siedliska zastępczego muraw, będącego jego częścią, niewątpliwie przyczyni się do zachowania różnorodności biologicznej Górnego Śląska oraz wzrostu świadomości ekologicznej mieszkańców tego regionu.