Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii

Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo-energetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania i oszczędzania zasobów surowców energetycznych; poprawy stanu środowiska poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów. W związku z tym wspieranie rozwoju tych źródeł energii staje się coraz poważniejszym wyzwaniem dla niemalże wszystkich państw świata.

Znaczny wzrost zainteresowania odnawialnymi źródłami energii nastąpił w latach dziewięćdziesiątych, szacuje się, że od roku 1990 światowe wykorzystanie energii promieniowania słonecznego wzrosło prawie dwukrotnie, a energii wiatru około czterokrotnie; zaś w najbliższych latach należy się spodziewać dalszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Wynika to z korzyści, jakie przynosi ich wykorzystanie zarówno dla lokalnych społeczności - stworzenie nowych miejsc pracy, promowanie rozwoju regionalnego, - zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego, jak również korzyści ekologicznych i ekonomicznych związanych z energetycznym wykorzystaniem biomasy. Państwa UE  przeznaczyły na ten cel 84 mld EURO.

Potencjalnie największym odbiorcą energii ze źródeł odnawialnych może być rolnictwo, a także mieszkalnictwo i komunikacja. Szczególnie dla regionów, dotkniętych bezrobociem, odnawialne źródła energii stwarzają nowe możliwości, w zakresie powstawania nowych miejsc pracy. Ocenia się, że energetyka odnawialna przynosi od 1,5 do 2 razy więcej miejsc pracy niż duże, elektrownie konwencjonalne, a 15 razy więcej niż elektrownie jądrowe. Z kolei szacunki dla biopaliw wskazują, iż ich zastosowanie tworzy 5 razy więcej miejsc pracy od zatrudnienia jakie oferuje sektor paliw kopalnych. Nikogo więc nie powinno dziwić, że realizacja celów Strategii rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce, pozwoli na stworzenie dodatkowych 30-40 tyś miejsc pracy, a jednocześnie umożliwi redukcję gazów cieplarnianych o ok.18 mln ton. Natomiast tereny rolnicze, które z uwagi na silne zanieczyszczenie gleb, nie nadają się do uprawy roślin jadalnych, mogą być wykorzystane do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji biopaliw np. wierzba krzewiasta, rzepak, trawa czy słoma.

Używając pojęcia biomasa mamy na myśli przede wszystkim stałą lub ciekłą substancje pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, która ulega biodegradacji. Biomasa, to również odpady i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także odpady komunalne ulegające biodegradacji.

Biomasa jest źródłem energii odnawialnej w najwyższym stopniu wykorzystywanym w Polsce. Najważniejszym źródłem biomasy są odpady drzewne i słomy. W Polsce z 1 ha użytków rolnych zbiera się rocznie około 10 ton biomasy, co stanowi równowartość około 5 ton węgla kamiennego.

Zakłada się, iż ogólnie z 1 ha użytków rolnych zbiera się rocznie 10 - 20 t biomasy, czyli równowartość 5 - 10 ton węgla. Rolnictwo i leśnictwo zbierają w Polsce biomasę równoważną pod względem kalorycznym 150mln ton węgla. Wartości opałowe produktów biomasy na tle paliw konwencjonalnych wynoszą: słoma żółta 14,3 MJ/kg, słoma szara 15,2 MJ/kg, drewno odpadowe 13 MJ/kg, etanol 25 MJ/kg, natomiast węgiel kamienny- zawierający około 20% popiołu - średnio około 25 MJ/kg, a gaz ziemny 48 MJ/kg.

Biomasa jest prawdopodobnie najdłużej znaną i najpopularniejszą formą energii odnawialnej znaną człowiekowi. Jest stosowana od czasów, gdy człowiek poznał tajemnicę ognia. Nie wpływa na poziom gazów cieplarnianych w atmosferze, nie uwalniają się z niej szkodliwe produkty spalania. Jest to bardzo czyste i dostępne źródło energii.

Zasoby ropy, węgla i gazu są ograniczone; na naszej Planecie natomiast biomasy można w ciągu roku wyprodukować 3,5 razy więcej biomasy, to jest tyle, ile ludzkość zużyłaby dzisiaj do produkcji całej potrzebnej człowiekowi energii. Z biomasy można również uzyskać biogaz łatwiejszy w procesie spalania.

Biogaz powstaje w procesie fermentacji odpadów organicznych. Podczas fermentacji substancja organiczna jest rozkładana przez bakterie na związki proste, podczas której powstaje tzw. biogaz zawierający od 40% – 70% metanu. Pozostałość przefermentowanej biomasy po dodaniu związków mineralnych (np. skały wapiennej) używany jest do produkcji nawozów rolniczych.

Łukasz Bystrzanowski