|
|
|
|
|
Stowarzyszenie Przyjaciół i Sympatyków Ekologii
Odpady, recykling, selektywna zbiórka... Jesteśmy zasypywani hasłami tego typu z co najmniej taką intensywnością, jak zasypywane są wysypiska wciąż nowymi górami śmieci. Na recykling zapanowała moda. Dobrze to czy źle ? Pozytywny jest fakt, iż działalność naukowców, organizacji ekologicznych i mediów rozbudziła w społeczeństwie świadomość ochrony środowiska poprzez selekcje odpadów i recykling. Jednak recykling musi być czymś więcej niż modą, ponieważ każda moda ma to do siebie, że po pewnym czasie mija. Recyklingu zaś w obecnej sytuacji nie można zaniechać. Właściwa gospodarka odpadami staje się dziś wyzwaniem dla społeczeństw Zachodu XXI wieku. A czym właściwie jest recykling i dlaczego jest tak ważny ? Tego dowiesz się, drogi Czytelniku, w tym właśnie artykule.
Co to jest odpad ?
Chcąc mówić o recyklingu, musimy wiedzieć czym w ogóle jest odpad. Przede wszystkim odpady należy podzielić na dwie grupy, przy czym kryterium podziału jest sposób powstawania. Wyróżniamy więc odpady pierwotne i odpady wtórne. Odpadem pierwotnym nazywamy wszystko to, co powstaje w procesie wytwarzania dóbr użytecznych, a samo jest niepotrzebne. Odpadem wtórnym jest zaś każdy produkt użyteczny po okresie użytkowania. Wniosek z tego taki, że wytworzenie, a niekiedy funkcjonowanie przedmiotów użytecznych powoduje powstawanie odpadów, a wszystko cokolwiek produkujemy, kupujemy i używamy, prędzej czy później stanie się odpadem. Miejmy tego świadomość.
Czy jesteśmy skazani za góry śmieci ?
Z powyższych definicji odpadów wynika jeszcze jedna prawda. Pojęcie odpadu jest WZGLĘDNE. Odpadem jest coś nieużytecznego, co musimy składować na wysypiskach śmieci, lecz gdy znajdziemy zastosowanie dla odpadu, ten natychmiast przestaje nim być. Dlatego też gospodarka odpadami polega na znajdowaniu zastosowania dla nich. Niektóre odpady mają takie właściwości, że można je bezpośrednio zagospodarować. Dotyczy to przede wszystkich odpadów pierwotnych, np. skały płonne wydobywane wraz z węglem mogą być wykorzystywane przy budowie dróg. Odpady wtórne mają z kolei takie cechy, które (na pozór) uniemożliwiają ich zastosowanie w jakimkolwiek dziale gospodarki. Trzeba poddać je recyklingowi, czyli procesowi takiego przerobu śmieci, w którym uzyskujemy z nich surowiec do wytwarzania nowych dóbr użytecznych, przy czym zakłada się, że te nowe produkty będzie można ponownie wykorzystać w produkcji następnych. Z makulatury powstanie nowy papier, odpady metalowe zostaną przetopione na stal, potłuczone szkło będzie surowcem w hutach szkła, a dla butelek i opakowań z tworzyw sztucznych ciągle szuka się nowych zastosowań. Odpady organiczne, czyli np. resztki jedzenia, można poddać kompostowaniu co prowadzi do uzyskania naturalnego nawozu rolniczego. Powyższe przykłady wskazują na szerokie możliwości wykorzystania odpadów, jednak to zróżnicowanie wynikające z różnych właściwości śmieci wymaga SELEKTYWNEGO ich gromadzenia. Jest to niezbędny element recyklingu, na który my sami mamy bezpośredni wpływ. Na tym etapie odzysku surowca z odpadów bardzo wiele zależy od nas samych; to tu znajduje się nasze pole do popisu. Pamiętajmy, że bez selektywnej zbiórki odpadów recykling staje się praktycznie niemożliwy.
Po co w ogóle nam ten recykling ?
Konsumpcjonizm stanowi dziś największe zagrożenie dla środowiska przyrodniczego, w tym dla gatunku ludzkiego. Ciągle powstają nowe produkty w ogromnych ilościach, z czego wiele z nich to tzw. przedmioty jednorazowego użycia, a jak już wiemy, wszystko cokolwiek wytwarzamy, kupujemy i używamy stanie się odpadem. Grożą nam zatem z jednej strony góry śmieci, które trzeba gdzieś umieścić, jednocześnie niszcząc krajobraz miejsca ich składowania, a z drugiej strony zagrożenie płynie z tych odpadów, które zawierają substancje szkodliwe dla środowiska i człowieka, a jest ich wcale niemało. Innym aspektem nadmiernej produkcji dóbr materialnych jest intensywne wykorzystywanie surowców naturalnych. Jednym ze sposobów na te bolączki jest właśnie recykling, który rozwiązuje powyższe problemy naraz – przemianowuje śmieci w surowce.
Wybór czy konieczność ?
Recykling oprócz zalet ma też oczywiście swoje wady. Nie wszystkie odpady nadają się do ponownego wykorzystania – niekiedy technologia odzysku jest zbyt droga i nieopłacalna, a czasem brak jej zupełnie. Niektóre z tych problemów można wyeliminować odpowiednimi regulacjami prawnymi, których coraz więcej w ustawodawstwie naszego kraju. Recykling nie jest idealnym rozwiązaniem w postępowaniu z odpadami, jednak konieczność prowadzenia efektywnej gospodarki odpadowej nakazuje nam jego wybór. Wybór ten w znacznym stopniu zależy od nas samych, ponieważ nie ma recyklingu bez selektywnej zbiórki, a to my decydujemy, czy śmieci powędrują do tradycyjnych kubłów, czy też do kolorowych worków lub specjalnych kontenerów na poszczególne rodzaje odpadów. Mając świadomość konieczności i możliwości wyboru łatwiej będzie nam sprostać temu wyzwaniu XXI wieku, którym jest gospodarka odpadami oparta na zasadach recyklingu.
Michał Gwóźdź
Co to jest odpad ?
Chcąc mówić o recyklingu, musimy wiedzieć czym w ogóle jest odpad. Przede wszystkim odpady należy podzielić na dwie grupy, przy czym kryterium podziału jest sposób powstawania. Wyróżniamy więc odpady pierwotne i odpady wtórne. Odpadem pierwotnym nazywamy wszystko to, co powstaje w procesie wytwarzania dóbr użytecznych, a samo jest niepotrzebne. Odpadem wtórnym jest zaś każdy produkt użyteczny po okresie użytkowania. Wniosek z tego taki, że wytworzenie, a niekiedy funkcjonowanie przedmiotów użytecznych powoduje powstawanie odpadów, a wszystko cokolwiek produkujemy, kupujemy i używamy, prędzej czy później stanie się odpadem. Miejmy tego świadomość.
Czy jesteśmy skazani za góry śmieci ?
Z powyższych definicji odpadów wynika jeszcze jedna prawda. Pojęcie odpadu jest WZGLĘDNE. Odpadem jest coś nieużytecznego, co musimy składować na wysypiskach śmieci, lecz gdy znajdziemy zastosowanie dla odpadu, ten natychmiast przestaje nim być. Dlatego też gospodarka odpadami polega na znajdowaniu zastosowania dla nich. Niektóre odpady mają takie właściwości, że można je bezpośrednio zagospodarować. Dotyczy to przede wszystkich odpadów pierwotnych, np. skały płonne wydobywane wraz z węglem mogą być wykorzystywane przy budowie dróg. Odpady wtórne mają z kolei takie cechy, które (na pozór) uniemożliwiają ich zastosowanie w jakimkolwiek dziale gospodarki. Trzeba poddać je recyklingowi, czyli procesowi takiego przerobu śmieci, w którym uzyskujemy z nich surowiec do wytwarzania nowych dóbr użytecznych, przy czym zakłada się, że te nowe produkty będzie można ponownie wykorzystać w produkcji następnych. Z makulatury powstanie nowy papier, odpady metalowe zostaną przetopione na stal, potłuczone szkło będzie surowcem w hutach szkła, a dla butelek i opakowań z tworzyw sztucznych ciągle szuka się nowych zastosowań. Odpady organiczne, czyli np. resztki jedzenia, można poddać kompostowaniu co prowadzi do uzyskania naturalnego nawozu rolniczego. Powyższe przykłady wskazują na szerokie możliwości wykorzystania odpadów, jednak to zróżnicowanie wynikające z różnych właściwości śmieci wymaga SELEKTYWNEGO ich gromadzenia. Jest to niezbędny element recyklingu, na który my sami mamy bezpośredni wpływ. Na tym etapie odzysku surowca z odpadów bardzo wiele zależy od nas samych; to tu znajduje się nasze pole do popisu. Pamiętajmy, że bez selektywnej zbiórki odpadów recykling staje się praktycznie niemożliwy.
Po co w ogóle nam ten recykling ?
Konsumpcjonizm stanowi dziś największe zagrożenie dla środowiska przyrodniczego, w tym dla gatunku ludzkiego. Ciągle powstają nowe produkty w ogromnych ilościach, z czego wiele z nich to tzw. przedmioty jednorazowego użycia, a jak już wiemy, wszystko cokolwiek wytwarzamy, kupujemy i używamy stanie się odpadem. Grożą nam zatem z jednej strony góry śmieci, które trzeba gdzieś umieścić, jednocześnie niszcząc krajobraz miejsca ich składowania, a z drugiej strony zagrożenie płynie z tych odpadów, które zawierają substancje szkodliwe dla środowiska i człowieka, a jest ich wcale niemało. Innym aspektem nadmiernej produkcji dóbr materialnych jest intensywne wykorzystywanie surowców naturalnych. Jednym ze sposobów na te bolączki jest właśnie recykling, który rozwiązuje powyższe problemy naraz – przemianowuje śmieci w surowce.
Wybór czy konieczność ?
Recykling oprócz zalet ma też oczywiście swoje wady. Nie wszystkie odpady nadają się do ponownego wykorzystania – niekiedy technologia odzysku jest zbyt droga i nieopłacalna, a czasem brak jej zupełnie. Niektóre z tych problemów można wyeliminować odpowiednimi regulacjami prawnymi, których coraz więcej w ustawodawstwie naszego kraju. Recykling nie jest idealnym rozwiązaniem w postępowaniu z odpadami, jednak konieczność prowadzenia efektywnej gospodarki odpadowej nakazuje nam jego wybór. Wybór ten w znacznym stopniu zależy od nas samych, ponieważ nie ma recyklingu bez selektywnej zbiórki, a to my decydujemy, czy śmieci powędrują do tradycyjnych kubłów, czy też do kolorowych worków lub specjalnych kontenerów na poszczególne rodzaje odpadów. Mając świadomość konieczności i możliwości wyboru łatwiej będzie nam sprostać temu wyzwaniu XXI wieku, którym jest gospodarka odpadami oparta na zasadach recyklingu.
Michał Gwóźdź